piątek, 19 marca 2021

Nurt historii - czas na zmiany


Szanowni Czytelnicy, spieszę z informacją, że blog nie umarł! Blog i autor czują się świetnie i dalej działają. Zdecydowałem jednak o pewnych zmianach i przeorientowaniu działalności. Uznałem w związku z tym, że formuła pt. "Wokół Wykusu" lekko ogranicza moje nowe pomysły. Dlatego możecie dalej śledzić moje zmagania z historią II wojny światowej i jej weteranów w Internecie pod nazwą Nurt historii.

środa, 19 sierpnia 2020

Konecki Wrzesień 2020

Pandemia Covid-19 odciska piętno na kolejnych uroczystościach związanych ze Środowiskiem Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt". Na stronie Urzędu Miasta i Gminy Końskie jeszcze nie ma oficjalnego zaproszenia, ale Czytelnicy bloga już dali mi znać, że zaproszenia zostały rozesłane. Przekazuję zatem program obchodów "Koneckiego Września" 2020. Szczegóły w rozwinięciu posta. Do zobaczenia w Końskich!

Uprzedzając komentarze o skromnym programie, chciałbym wykorzystać ten fakt do rzucenia Wam wyzwania. Jeżeli dotrzecie w ten weekend do Końskich, serdecznie zachęcam do wyruszenia na szlak pomników poświęconych żołnierzom Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury". Mini-przewodnik Tropami żołnierzy "Ponurego" z mapą i danymi GPS miejsc pamięci można pobrać tutaj. Nie zapomnijcie przy okazji o workach na śmieci, szczotkach, grabkach, by odwiedzony przez Was pomnik został przy okazji uporządkowany. Dbajmy wspólnie o naszą historię!

piątek, 10 lipca 2020

Pamiętam ten straszny dzień. Niemieckie represje na wsi polskiej w latach 1939-1940

W przeddzień obchodów 77. rocznicy pacyfikacji Michniowa (12-13 lipca 1943 r.) i Dnia Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej zapraszam do Michniowa, gdzie 12 lipca 2020 r. premierę będzie miała wystawa pt. Pamiętam ten straszny dzień. Niemieckie represje na wsi polskiej w latach 1939-1940. Autorką ekspozycji jest dr Katarzyna Jedynak z Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowe.
  
O wystawie mówi jej autorka: "1 września 1939 r. wojska niemieckie przekroczyły granicę Polski. Dzień wkroczenia oddziałów niemieckich do polskich miast i wsi przez wielu świadków zapamiętany został jako najstraszniejszy w ich życiu. Wiązała się z nim trauma zbrodni, których dopuścili się Niemcy. Należały do nich bombardowania niebronionych miast (np. Wieluń) i wsi (Kamieńsk, Sulejów, Frampol), ostrzeliwania uchodźców na drogach (np. w pobliżu wsi Kluki), aresztowania i brutalne przesłuchania, szykany, egzekucje (np. Parzymiechy, Torzeniec, Podzamcze) i wywózki.

wtorek, 23 czerwca 2020

Ojcowska przyjaźń Zygmunta Kiepasa "Krzyka" i Sergiusza Paplińskiego "Kawki"

Sergiusz Papliński
w dzieciństwie
Wielu z nas – potomków żołnierzy Armii Krajowej, którzy walczyli w oddziale Antoniego Hedy „Szarego” i Zygmunta Kiepasa „Krzyka” – rozmawiając dziś z Sergiuszem Paplińskim „Kawką” zwykle słyszy od Niego słowa: „Ooooo miałeś przodka w naszym oddziale! To My jesteśmy rodzinka!”. O niektórych ze swoich dowódców i przełożonych z partyzantki zwykł mawiać: „Był moim przyjacielem, był dla mnie jak Ojciec”. Pomimo tego, iż Sergiusz w dzieciństwie stracił swojego tatę, to dziś śmiało może powiedzieć, że ojcowską troską obdarzyło go wielu, m.in. Antoni Heda „Szary”, Zygmunt Kiepas „Krzyk”, Ludwik Wiechuła „Jeleń”, Franciszek Sławiński „Szczodry”. 
      
Sergiusz Papliński „Kawka” urodził się 9 września 1927 r. w Radomiu. Podczas II wojny światowej był konspiratorem i partyzantem w szeregach AK, a po wojnie – więźniem radomskiego aresztu, żołnierzem Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Został emigrantem, spadochroniarzem, a także artystą malarzem. Obecnie jest ostatnim żyjącym „żołnierzem wyklętym” w Wielkiej Brytanii.

wtorek, 16 czerwca 2020

Pozdrówcie... ukochaną Warszawę?

Por. Jan Piwnik "Ponury"
(zbiory Kwatery mjr. "Ponurego"
w Janowicach)
W czerwcu 1944 r. por. Jan Piwnik "Ponury", dowodzący wówczas Zgrupowaniem AK "Zachód" (przekształconym z VII batalionu 77 Pułku Piechoty AK), rozpoczął realizację operacji krypt. „Burza” na podległym mu terenie w Okręgu Nowogródzkim AK. Pierwsze akcje polegały na rozbijaniu niemieckich Stützpunktów - silnie uzbrojonych strażnic granicznych.
  
W dniu 8 czerwca rozbito jeden z takich obiektów w Jachnowiczach, natomiast 16 czerwca  1944 r. zaplanowano atak na punkt oporu w miejscowości Bohdany nieopodal Jewłaszy. Główne natarcie miała przeprowadzić 2 kompania, a pozostałe pododdziały miały ubezpieczać kierunki potencjalnego zagrożenia ze strony odwodów niemieckich.

czwartek, 11 czerwca 2020

Pogrzeb mjr. "Nurta" z perspektywy 26 lat

Harcerze z 22 TDH
(fot. Iwona Gorol)
26 lat temu, 11 czerwca 1994 r. u stóp kapliczki Matki Bożej Bolesnej na Wykusie spoczęły prochy mjr. cc. Eugeniusza Kaszyńskiego "Nurta". Jego ostatnią wolą było powrócić do niepodległej Polski i zostać pochowanym na Wykusie, w miejscu partyzanckich spotkań.
  
Wspominając to ważne dla Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt" wydarzenie, oddajmy głos młodszym uczestnikom uroczystości pogrzebowych. Wszak to kombatanci już w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych XX w. zwrócili się do najmłodszych - do harcerzy, by to oni przejęli pałeczkę w sztafecie pokoleń. I tak zostało. 
  
Zapoznajmy się zatem ze wspomnieniami druhny Iwony Gorol, wówczas drużynowej 22 Turystycznej Drużyny Harcerskiej w Modliborzycach.

środa, 10 czerwca 2020

Dziennik "Staszka" w pdf

Rok temu tradycyjną premierę miały przygotowane przeze mnie do druku wspomnienia pt. Dziennik „Staszka”. Zapiski st. strz. z cenz. Stanisława Wolffa, żołnierza Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” (15 czerwca – 11 października 1943 r.), wstęp i opracowanie Marek Jedynak, Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Narodowe w Kielcach, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza w Kielcach, Kielce-Warszawa 2019.
   
Dziennik „Staszka” to autentyczny zapis wydarzeń z okresu kilku miesięcy (od czerwca do października 1943 r.) służby młodego człowieka w szeregach Armii Krajowej, w owianych sławą Zgrupowaniach Partyzanckich AK „Ponury”. Dwa zeszyty zapisków odnalezione zostały przez Niemców w plecaku Autora, poległego 14 października 1943 r. Przetłumaczone na język niemiecki, przetrwały II wojnę światową. Odnalezione po latach i ponownie przetłumaczone na język polski, w niezwykły i dotychczas nieznany sposób ukazują szlak bojowy oddziałów Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich.

wtorek, 9 czerwca 2020

Prymas Stefan Wyszyński i jego związki z Armią Krajową

Po raz kolejny pandemia odciska piętno na nauce. Pisząc artykuł nie spodziewałem się, że nie dojdzie do planowanej na początek czerwca beatyfikacji Prymasa Polski ks. kard. Stefana Wyszyńskiego. Uroczystość odłożona została na "po pandemii". Bez zmian w planach wydawniczych Instytutu Pamięci Narodowej bez zmian ukazał się jednak "Biuletyn IPN" w całości poświęcony sylwetce "Prymasa Tysiąclecia".
  
W czerwcowym numerze "Biuletynu IPN" znalazł się także mój artykuł poświęcony związkom ks. kard. Stefana Wyszyńskiego z Armią Krajową i ruchem kombatanckim, który rozwinął się pod Jego skrzydłami w latach siedemdziesiątych XX w.

Czasopismo dostępne jest w niemal każdej placówce Poczty Polskiej oraz w salonach sieci EMPiK. Gorąco zachęcam do lektury.