Likwidacja gwardzistów z oddziału „Tanka”

Sekcja CKM z II Zgrupowania,
(fot. BIP KG AK)

Pod koniec 1943 r. głównym przeciwnikiem oddziałów akowskich na terenie GG były wojskowe i policyjne formacje niemieckie oraz wschodnie oddziały kolaboracyjne. Niestety zdarzały się przypadki zbrojnych starć z grupami komunistycznej Gwardii Ludowej. 8 grudnia 1943 r. w pobliżu Starego Skoszyna na Kielecczyźnie bojcy z oddziału GL im. „Zawiszy Czarnego”, pod dowództwem ppor. Zenona Kołodziejskiego „Tanka”, aresztowali żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”. Po odsieczy ludzi „Ponurego”, zostali postawieni przed sądem oficerskim. Za rabunki na mieszkańcach wsi oraz zatrzymanie bezbronnych akowców 5 gwardzistów rozstrzelano.

Kpr. Tadeusz Jencz "Ksiądz", "Allan" (2)

Na zaproszenie sołtysa wsi Rogów i dyrektora Zespołu Szkół w Rogowie k. Końskich będę miał zaszczyt 8 grudnia 2017 r. o godz. 12.00 wygłosić prelekcję pt. Kpr. Tadeusz Jencz „Ksiądz”, „Allan” (1924–1943) – konspirator i partyzant. Spotkanie będzie otwarte dla wszystkich zainteresowanych. Zapraszam serdecznie!

dr Marek Jedynak

Środowisko "Ponury"-"Nurt" nagrodzone!

Zapraszamy serdecznie na uroczystość wręczenia nagród „Świadek Historii”, która odbędzie się w czwartek 30 listopada 2017 r. o godz. 12.00 w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Krakowie.

  

Nagroda ta jest przyznawana osobom szczególnie zasłużonym dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w regionie oraz osobom wspierającym pion edukacyjny IPN w dziele edukacji historycznej.

O Janie Piwniku i Cezarym Chlebowskim w Iłży

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Iłży oraz Iłżeckie Towarzystwo Historyczno-Naukowe zapraszają 28 listopada 2017 r. o godz. 17.00 do siedziby biblioteki na spotkanie z dr. Markiem Jedynakiem, pracownikiem Biura Badań Historycznych Delegatury IPN w Kielcach. Temat spotkania może wyszedł lekko barokowy, ale i tak serdecznie zapraszamy na wykład pt. Cezary Chlebowski i "Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie", czyli jak kształtowała się legenda płk. Jana Piwnika "Ponurego".

Stefan Makuch "Czarny"

Z tygodnia na tydzień dzięki blogowi Wokół Wykusu udaje mi się nawiązać kontakt z nowymi rodzinami żołnierzy "Ponurego" i "Nurta". Słownik biograficzny rośnie w hasła. Część z nich co pewien czas publikuję na blogu. Ostateczne wersje mam nadzieję, że już niebawem ujrzą światło w tradycyjnej pachnącej farbą drukarską wersji. Tymczasem dzisiaj chciałbym opowiedzieć Państwu o kolejnym młodym żołnierzu, który zginął walcząc o niepodległość naszego kraju.

Kapral Stefan Makuch „Czarny” urodził się 17 lipca (lub sierpnia) 1921 r. w Bawarii (obecnie dzielnica Końskich) w rodzinie Franciszka i Genowefy z d. Jakubowskiej. Jego ojciec był murarzem.

Operacja "Ruction" - 76. rocznica zrzutu "Ponurego"

Handley Page Halifax
 (fot. Wikimedia Commons)

W nocy z 7 na 8 listopada 1941 roku w Czatolinie koło Łyszkowic zrzuceni zostali dwaj cichociemni: por. Jan Piwnik „Ponury” i kpt. Niemir Bidziński „Karol Ziege” oraz kurier cywilny ppor. Napoleon Segieda (w niektórych materiałach występuję jako Segiera) „Wera”. Operacja lotnicza, w ramach której znaleźli się na terytorium okupowanej Polski nosiła kryptonim „Ruction” (awantura, granda) i była drugą akcją przerzutową cichociemnych do kraju.

Jan Piwnik przybył na Wyspy Brytyjskie w czerwcu 1940 roku na jednym ze statków, którymi ewakuowały się polskie oddziały z upokorzonej przez Niemców Francji. Dostał się pod dowództwo płk. Stanisława Sosabowskiego, który z pozostałości 4. Dywizji Piechoty zorganizował 4. Brygadę Kadrową Strzelców (4. BKS), w późniejszym czasie przekształconą w 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową.

Tadeusz Ignacy Rylski "Ostoja", "Tytus" - fotograf i żołnierz (2)

Powraca temat działalności sierż. Tadeusza Ignacego Rylskiego ps. "Ostoja", "Tytus". O jego wojennej działalności już pisałem na blogu Wokół Wykusu. Tym razem fotograf został ponownie "odkryty" na Dolnym Śląsku. Niewiele bowiem osób wie, że w 1945 r. znalazł zatrudnienie w czołówce filmowej. Od Stanisława Piaskowskiego, pełnomocnika Rządu RP na Okręg Administracyjny Dolnego Śląska, 12 kwietnia 1945 r. otrzymał pełnomocnictwo do "organizowania polskiej władzy cywilnej na terenie Dolnego Śląska".

Wykład o płk. Janie Piwniku "Ponurym"

Zapraszam tym razem do Jędrzejowa, gdzie na prośbę Kibiców Klubu Sportowego "Naprzód" Jędrzejów i Centrum Kultury w Jędrzejowie będę miał okazję opowiedzieć o płk. cc. Janie Piwniku "Ponurym".

  

Spotkanie odbędzie się 7 listopada 2017 r. (wtorek) o godz. 17.00 w Centrum Kultury (sala kameralna, I p.). Zapraszam!

Polskie drogi do niepodległości

Fundacja Wiedza - Rozwój - Bezpieczeństwo udostępniła w Internecie portal Polskie drogi do niepodległości, a na swoim kanale na portalu YouTube cykl filmów dokumentalnych pod tym samym tytułem. Internetowa witryna i filmy zostały zrealizowane w ramach projektu Fundacji Wiedza-Rozwój-Bezpieczeństwo pn. Kampania Edukacyjna "Polskie drogi do niepodległości", sfinansowanego przez Ministerstwo Obrony Narodowej.

W stronę tradycji i tożsamości

Kilka lat temu miałem okazję wspólnie z nadinsp. dr. Jarosławem Szymczykiem, obecnym komendantem głównym Policji, napisać artykuł na temat płk. cc. Jana Piwnika "Ponurego" jako patrona Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach.

  

Zwróciliśmy uwagę nie tylko na sylwetkę znanego oficera Armii Krajowej, ale przede wszystkim na okoliczności w jakich doszło do zawiązania się współpracy pomiędzy Środowiskiem Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt" a odrodzoną polską Policją. Zainteresowanych zapraszam do lektury.

Zabić! Zrujnować! Zniszczyć!

Muzeum Wsi Kieleckiej zaprasza od 26 października 2017 r. do Dworku Laszczyków w Kielcach przy ul. Jana Pawła II 6 na nową wystawę ZABIĆ! ZRUJNOWAĆ! ZNISZCZYĆ! - straty wojenne Kielecczyzny w latach 1939-1945.

   

Ekspozycja przygotowana przez pracowników Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie (oddział MWK) została podzielona na trzy części.  ZABIĆ! opowiada o biologicznej zagładzie, stratach ludzkich. Na podstawie Rejestru miejsc i faktów i zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego, na ziemiach polskich w latach 1939-1945 zostaną pokazane liczby oraz imienne listy osób zamordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej. Zostaną także wyeksponowane m.in. fotografie pierwszych zbrodni wojennych w Końskich, zdjęcia i rysunki z likwidacji gett na Kielecczyźnie, a także pokazujące wizytę Hansa Franka w Kielcach.

Józef Sańpruch "Marek"

Podczas wczorajszego spotkania z książką Cezarego Chlebowskiego pt. Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie wśród uczestników obecny był Pan Stanisław Sańpruch. Podczas rozmowy na temat książki i jej bohaterów poinformował, że posiada opracowanie o swoim wuju - Józefie Sańpruchu ps. "Marek", żołnierzu oddziału ochrony radiostacji dalekiego zasięgu por. Jana Kosińskiego "Jacka". Tym sposobem udało się dotrzeć do kolejnej rodziny żołnierza z Wykusu. Chciałbym na gorąco podzielić się z Państwem nowoopracowanym biogramem. Jednocześnie zachęcam gorąco do przekazywania informacji o Państwa przodkach - żołnierzach AK (można pisać bezpośrednio na mój adres e-mail). Bez wsparcia rodzin nie będę w stanie uzyskać wielu informacji o losach podkomendnych "Ponurego" i "Nurta".

Spotkanie z "Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie"

Wiosną 2017 r. nakładem Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” ukazało się ósme, zaktualizowane i poszerzone wydanie książki Cezarego Chlebowskiego Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie. Jest to jeden z najsłynniejszych reportaży historycznych w dziejach Polski po 1945 r. Opowiada w wartki sposób o życiu i służbie cichociemnego płk. Jana Piwnika ps. „Donat”, „Ponury”. Poprzez pryzmat życiorysu oficera Policji Państwowej, oficera Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej ukazane zostały losy całego pokolenia Polaków, które dojrzewało w II Rzeczypospolitej i walczyło o jej wolność w latach 1939–1945.

 

Ulotność...

Ppor. cc. Waldemar Szwiec "Robot", dowódca II Zgrupowania Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury", zerknął na zegarek - dochodziła północ. Za chwilę współdziałające z nimi placówki odetną łączność z Końskimi, zniszczony zostanie transformator i miasto pogrąży się w ciemnościach. Żołnierze wkroczą do akcji w rocznicę wybuchu II wojny światowej. Dzisiaj po latach wiemy, że była to znakomita akcja, która odbiła się już wówczas szerokim echem.

Ile to razy jeszcze Waldemar Szwiec patrzył na zegarek, żeby sprawdzić czas pozostały do akcji? Zegarek... prosty przedmiot, na który każdy z nas patrzy, a w głowie pojawiają się myśli. O czym? O planach, najważniejszych zadaniach, o rodzinie, którą chce się zobaczyć. Tyk, tyk, tyk... W ciszy słychać tylko mechanizm. Pewnie słyszał go też wieczorem 13 października 1943 r., gdy zasypiał w Wielkiej Wsi...

Józef Staszauer – agent niemiecki o wielu twarzach

8 października 1943 r. w słynnej akcji w barze „Za kotarą” zlikwidowany został Józef Staszauer ps. „Aston”, agent niemiecki w Komendzie Głównej Armii Krajowej. Odpowiedzialny był m.in. za aresztowanie przez gestapo oficera AK por. Wojciecha Liliensterna „Wiktora” oraz śmierć kilku innych żołnierzy podziemia. W literaturze przedmiotu znaleźć można informacje, że Staszauer był synem bogatych żydowskich kupców lub fabrykantów z Łodzi, a przed wojną dosłużył się stopnia podporucznika wojsk łączności. Co innego wynika z materiałów, do których dotarłem podczas pracy nad książką pt. „AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej”.

Ryngraf od "Czarki"?

Zofia Pintowska, lata 30-te

Jakiś czas temu zwrócił się do nas Pan Piotr Pintowski z Józefowa. Jego mama Zofia Pintowska (z domu Homolicka), urodzona w 1904 r., podczas wojny pod pseudonimem „Zofia”, jako tzw. „ciotka”, pomagała cichociemnym po skoku zaaklimatyzować się w realiach okupowanej Polski. Jej lokal konspiracyjny mieścił się przy ul. Wilczej w Warszawie.

Pani Zofia zmarła w 1995 r. Pozostawiła po sobie niezwykłą pamiątkę. Ryngraf patriotyczny, który według Pana Piotra otrzymała od dwóch cichociemnych. Na jego rewersie widnieją słowa:

II Sesja popularnonaukowa "Na przyczółku sandomierskim 1944-1945"

Dyrektor Muzeum Okręgowego w Sandomierzu dr Dominik Abłamowicz oraz naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Kielcach dr Dorota Koczwańska-Kalita zapraszają na  II Sesję popularnonaukową "Na przyczółku sandomierskim 1944-1945".

  

Spotkanie odbędzie się w Muzeum Okręgowym w Sandomierzu przy ul. Zamkowej 12 w dniu 3 października 2017 r. (wtorek) o godz. 16.00. Szczegółowy program znajdą Państwo w rozwinięciu wiadomości. 

To dzisiaj! 60 lat Środowiska "Ponury"-"Nurt"

To dzisiaj jest rocznica! Dokładnie 60 lat temu, 15 września 1957 r. na Wykusie w Lasach Siekierzyńskich została poświęcona i odsłonięta kapliczka Matki Bożej Bolesnej. Weterani Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury" i I batalionu 2 Pułku Piechoty Legionów AK "Nurta" ten dzień przyjęli za symboliczny początek Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt". Naszym weteranom w ten dzień życzę jeszcze wielu lat życia w zdrowiu, by mogli pełnić swoją służbę na rzecz pamięci o Polskim Państwie Podziemnym.

Zainteresowanych okolicznościami powstania kapliczki i pierwszego w Polsce, działającego nieprzerwanie do dziś, kombatanckiego środowiska odsyłam do mojej broszury Kapliczka na Wykusie (link do wersji pdf). W pracy wydanej w 2009 r. przedstawiłem szczegółową historię obelisku, a na jego tle - genezę powstania fenomenu corocznych zjazdów na Wykusie i nieformalnego działania środowiska akowskiego poza strukturami ZBoWiD przez cały PRL.

 

Inteligencja w Polsce w latach 1914-1989

Pięć lat temu (ale ten czas biegnie!...) na blogu Wokół Wykusu pisałem o naukowcach wywodzących się ze Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt". Dzisiaj chciałbym Państwa zaprosić na ogólnopolską konferencję naukową Inteligencja w Polsce w latach 1914-1989. Ewolucja struktury, roli i postaw, podczas której zaprezentuję referat pt. Z szeregów Armii Krajowej do naukowych gabinetów. Studium przypadków, karier i dokonań. Zamierzam przedstawić w nim aktywność weteranów 2 Dywizji Piechoty Legionów AK, których pasja bądź praca zawodowa związana była z nauką polską.

W Polskim Radiu o AK 75

15 września br. byłem gościem zielonogórskiego oddziału "Polskiego Radia". Podczas "Popołudniówki Radia Zachód" opowiadałem o swojej najnowszej książce pt. AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej oraz kolejnym projekcie wydawniczym.

AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej

Książka AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej jest publikacją rocznicową i swoistym hołdem złożonym żyjącym nadal między nami żołnierzom Polskiego Państwa Podziemnego oraz tym, którzy odeszli na wieczną wartę. 14 lutego 2017 r. minęła 75. rocznica przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Mimo że była to jedynie zmiana nazwy służąca sprawniejszemu scalaniu organizacji konspiracyjnych pod jednym dowództwem, miała znaczenie symboliczne. Od tego czasu konspiracja opierała się już nie na Związku, ale Armii, co znacznie podnosiło prestiż samej organizacji.

60 lat Środowiska "Ponury"-"Nurt"

Rok 2017 to okrągła 60. rocznica powstania Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt". Minęły już jubileuszowe obchody na Wykusie i w Wąchocku w czerwcu, lipcowe spotkanie w Ćmielowie i Woli Grójeckiej, kilka dni temu odbyły się dwudniowe uroczystości "Koneckiego Września". Przed nami jeszcze Marsz Pamięci na Wykusie, "Niekłański Październik", spotkanie w Olesznie i Chotowie i rocznicowy rok minie. Żeby nie zapomnieć o tym ważnym dla Środowiska wydarzeniu, dokonania weteranów od "Ponurego" i "Nurta" przedstawiłem szerzej na łamach...

Przed „Ponurym” był Jaś Piwnik

Jan Piwnik w wieku 8 lat
(Ze zbiorów Kwatery Majora "Ponurego"
w Janowicach)

31 sierpnia 2017 r. przypada 105. rocznica urodzin jednego z najsłynniejszych cichociemnych, legendarnego dowódcy partyzanckiego z Gór Świętokrzyskich i Nowogródczyzny, płk Jana Piwnika „Ponurego”. Nim jednak Piwnik stał się legendą był synem, bratem, uczniem.

Przyszedł na świat dwa lata przed wybuchem I wojny światowej w rodzinie Jana i Zofii Piwników w Janowicach koło Opatowa. Był ich drugim dzieckiem. Starsza od niego o trzy lata była siostra Agnieszka, w 1917 r. urodziła się siostra Katarzyna, a w 1921 r. brat Józef. Oprócz tego trzy córki Piwników zmarły we wczesnym dzieciństwie.

Zasady stosowania kryptonimów i szyfrów...

Z perspektywy ponad 70 lat od zakończenia II wojny światowej, w chwili gdy żyje coraz mniej świadków tamtych zdarzeń, dla historyka niezwykle ważna staje się praca ze źródłami pierwotnymi. Takimi są m.in. dokumenty organizacyjne Armii Krajowej, wytworzone przez poszczególne struktury Sił Zbrojnych w Kraju.

  

Dużym problemem jest ich znikoma liczba. Nie można też ustalić stanu procentowego ocalałych materiałów. Zachowały się przede wszystkim w archiwach państwowych, a niekiedy w rękach osób prywatnych, które nie zawsze zdają sobie sprawę z rangi posiadanych zbiorów. Odnalezienie dokumentów jest tylko połową sukcesu, gdyż nierzadko okazuje się, że korespondencja organizacyjna została zaszyfrowana lub zapisana z użyciem kryptonimów. W pierwszym przypadku bez właściwego klucza nie można sobie poradzić. Ciąg literowo-liczbowy dla osoby nieposiadającej podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu kryptografii jest praktycznie nie do odcyfrowania.

Zapraszam do Academii (2)

W lutym 2017 r. zapraszałem Państwa do korzystania z serwisu Google Academia.edu. Ponawiam propozycję, gdyż profil został uporządkowany i dołożyłem kilkanaście nowych opracowań. 

  

Artykuły naukowe (często w trudno dostępnych periodykach) udostępniłem w całości. Prace o charakterze monograficznym prezentuję natomiast w wersji demo, bezpłatnie 

Konecki Wrzesień 2017

Gotowi do szkoły? Nim na dobre rozpocznie się nowy rok szkolny, zapraszam serdecznie do Końskich na uroczystości "Koneckiego Września". Tradycyjne kombatanckie uroczystości odbędą się w dniach 2-3 września 2017 r. (sobota i niedziela). Szczegółowy program znajdą Państwo w rozszerzeniu wiadomości.

 
Samorząd Miasta i Gminy Końskie zaprasza na obchody "Koneckiego Września" 2017, które odbędą się w dniach 2-3 września 2017 r.

Komendant "Gryf" i jego żołnierze

Dzisiaj w moje ręce - bezpośrednio od Autora - trafiła książka Ireneusza S. Pietraszka, Komendant "Gryf" i jego żołnierze. Szkice do biografii Pawła Stępnia "Gryfa" (1911-1968). Historia dowodzonych przez niego struktur konspiracyjnych i oddziałów partyzanckich, Kielce 2017. O pracy pisaliśmy już w tegorocznym numerze "Wykusu". Premiera miała miejsce 23 czerwca br. w Wojewódzkim Domu Kultury w Kielcach, który też jest wydawcą.

Jak można przeczytać w relacji z premiery, książka to efekt 12 lat drobiazgowej, pionierskiej w wielu obszarach pracy naukowej Ireneusza Pietraszka. Publikacja ta stanowi

73. rocznica akcji "Burza" i bitwy pod Pielaszowem w Sandomierzu

Serdecznie zapraszam na obchody 73. rocznicy akcji "Burza" oraz bitwy pod Pielaszowem w Sandomierzu. W ramach tegorocznych uroczystości organizowanych przez Marka Bronkowskiego - Burmistrza Sandomierza oraz Koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Sandomierzu tradycyjne niedzielne (30 lipca) nabożeństwo w kościele pw. św. Józefa oraz oddanie hołdu poległym na Cmentarzu Katedralnym w Sandomierzu poprzedzi sobotnie (29 lipca, godz. 16:00) spotkanie w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Sandomierzu.

Rozpocznie je referat dr. Piotra Sławińskiego poświęcony historii sztandaru 2 pułku piechoty Legionów AK. Autor zarysuje etapy jego powstania, będziemy mogli również spojrzeć na sztandar jako na jeden z ważniejszych elementów upamiętniania historii Armii Krajowej. Drugi referat stanowić będzie podsumowanie prowadzonej przeze mnie kwerendy archiwalnej poświęconej sylwetkom poległych i zamordowanych w bitwie pod Pielaszowem. W trakcie wystąpienia przyjrzymy się odnalezionym źródłom i cennym pamiątkom związanym z żołnierzami "Swojaka". Wspólnie zastanowimy się również nad kierunkiem dalszych poszukiwań.

Zapisy terroru

Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego zaprasza na premierę publikacji w internetowym portalu „Zapisy Terroru” pierwszych pięciuset zeznań świadków z czasów okupacji niemieckiej z Kielc i Kielecczyzny.
 
Konferencja prasowa z udziałem Podsekretarz Stanu w MKiDN dr hab. Magdaleny Gawin, władz lokalnych i przedstawicieli Ośrodka odbędzie się we wtorek 20 czerwca o godzinie 12:30 w Muzeum Narodowym w Kielcach (pl. Zamkowy 1). Jest to jeden z elementów dwudniowego wydarzenia (20 czerwca i 1 lipca), przybliżającego Kielczanom historię związaną z terrorem, jaki miał miejsce na ziemi świętokrzyskiej w XX wieku.

Kielecczyzna to pierwsze miejsce poza Warszawą, do którego Ośrodek dociera ze swoim głównym projektem. „Zapisy Terroru” to internetowa, polsko-angielska baza świadectw, zawierająca relacje obywateli polskich, którzy podczas II wojny światowej doświadczyli cierpienia ze strony dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego.

Zmarła Henryka Żelazko "Emilia"

Matko z Wykusu, co z poszumu puszczy Twa korona,

Przyjmij Ją do Swego grona...

Dzisiaj smutna wieść dotarła do nas. Jak powiadomiła nas rodzina, 3 czerwca br. zmarła ppor. Henryka Żelazko z d. Pasternak "Emilia". Podczas II wojny światowej była łączniczką i sanitariuszką kompanii AK Kunów. W latach osiemdziesiątych XX w. zasłynęła wierszami, w których oddawała cześć żołnierzom Armii Krajowej. Jej najsłynniejszym utworem na zawsze pozostanie Litania świętokrzyska, którą niejednokrotnie można usłyszeć podczas partyzanckich uroczystości.

Ostatni Cichociemny w Końskich

Dzisiaj, gdy odchodzą od nas ostatni bohaterowie Polskiego Państwa Podziemnego, warto wybrać się do Końskich. Być może będą mieli Państwo jedyną szansę poznać ostatniego żyjącego Cichociemnego Żołnierza Armii Krajowej - Aleksandra Tarnawskiego "Upłaza".

   

W Radiu Kielce o 60-leciu Środowiska Ponury-Nurt

Już dzisiaj zapraszamy do wysłuchania audycji W kręgu wartości. Wieczór z dokumentem w Radiu Kielce (101,4 FM). W najbliższy czwartek 8 czerwca o godz. 20.10 w wieczornym paśmie antenowym wyemitowany zostanie program z okazji 60. rocznicy powstania Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej "Ponury"-"Nurt".

Zameldować, gdzie należy

Tydzień wykusowych uroczystości obfituje w dużo interesujących wydarzeń. Jeżeli nie mogą Państwo dotrzeć do Kielc lub Wąchocka, zapraszam tym razem do Sulisławic k. Sandomierza. Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie i Gminny Ośrodek Kultury w Łoniowie zapraszają na promocję książki Krytyny Bień-Orlicz i Marii Kingi Orlicz pt. Zameldować, gdzie należy... Dzieje Stanisława Wiącka ps. Inspektor żołnierza Oddziału Partyzanckiego AK "Jędrusie".

Spotkanie odbędzie się 10 czerwca 2017 r. w Sulisławicach. W programie:

O każdy kamień i drzewo w lesie

Tegoroczne uroczystości wykusowe z okazji 60. rocznicy powstania Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt" mają bardzo ciekawy "support". Dzień po premierze filmu Rozkaz Panie Majorze, zapraszamy 14 czerwca 2017 r. do Wąchocka na promocję wspomnień Lucjana Krogulca "Lutka" pt. O każdy kamień i drzewo w lesie.

Na spotkanie zapraszają Koło Światowego Związku Żołnierzy AK w Wąchocku, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu oraz Stowarzyszenie Pamięci Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt. Szczegóły w rozszerzeniu wiadomości.

Rozkaz Panie Majorze

Fundacja Kultury im. Stefana Kudelskiego ma zaszczyt zaprosić na premierowy pokaz filmu dokumentalnego Rozkaz Panie Majorze o szlaku bojowym płk. cc. Jana Piwnika "Ponurego" i mjr. cc. Eugeniusza Kaszyńskiego "Nurta" w reżyserii Sebastiana Przybyłowicza.

  

Pokaz odbędzie się w Sali Kinowej Wojewódzki Dom Kultury im. Józefa Piłsudskiego w Kielcach 13 czerwca 2017 r. o godz. 18.00.

  

Pokaz połączony jest z przedpremierową promocją książki wspomnieniowej Lucjana Krogulca "Lutka" O każdy kamień i drzewo w lesie.
   

Serdecznie zapraszamy!

   
Więcej o filmie znajdą Państwo w rozszerzeniu wiadomości.

Europejska Noc Muzeów w warszawskim IPN

Jutro w całym kraju otwarte będą archiwa i muzea biorące udział w Europejskiej Nocy Muzeów. Tym razem zapraszam Państwa do Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.

 

Na ekspozycji w Czytelni Akt Jawnych w budynku B w Archiwum IPN przy ul. Kłobuckiej 21 w Warszawie znajdą Państwo stanowisko Centrum Udzielania Informacji o Ofiarach II Wojny Światowej (będzie na końcu). Pracownicy Centrum zaprezentują szczególny zasób archiwalny po Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Wykus 2017

Żołnierzy z oddziałów AK "Ponurego" i "Nurta" coraz mniej zostało. Na palcach rąk można Ich już policzyć... Dlatego tym bardziej gorąca zachęcam do udziału w organizowanych przez Światowy Związek Żołnierzy AK - Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt" uroczystościach na Wykusie. W tym roku spotkamy się w Lasach Siekierzyńskich w dniach 16-18 czerwca, by wspólnie świętować 60. rocznicę odsłonięcia i poświęcenia kapliczki Matki Bożej Bolesnej na Wykusie i powstania Środowiska "Ponury"-"Nurt". Szczegóły znajdują się na załączonym plakacie. Do zobaczenia!

Zmarł Wojciech Targowski "Vis"

"Ponury" i "Nurt" po raz kolejny zbiórkę w Niebie zwołali... Dzisiaj, 25 kwietnia 2017 r., w Sandomierzu zmarł mjr w st. spocz. Wojciech Targowski "Vis". Był jednym z ostatnich żołnierzy służących pod rozkazami mjr. cc. Eugeniusza Kaszyńskiego "Nurta". Miał 92 lata.

Wspominając Zmarłego warto przypomnieć, że urodził się 20 stycznia 1925 r. w Struży. Działalność konspiracyjną rozpoczął w kwietniu 1941 r. w Obwodzie AK Opole Lubelskie. Dopiero po pewnym czasie przeniósł się do Obwodu AK Opatów. Gromadził broń, pełnił obowiązki łącznika.

AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej

Grób Józefa Staszauera i

jego  żony Eugenii

„AK 75. Brawurowe akcje Armii Krajowej” to tytuł mojej kolejnej książki, która pojawi się na rynku jesienią tego roku. Publikacja będzie formą uczczenia 75. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Z racji przypadającego 23 kwietnia Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich, chciałbym zdradzić kolejne szczegóły. Tym razem coś dla wielbicieli historii szpiegowskich.

Biorąc do ręki „AK 75” dowiecie się Państwo m.in.: który dowódca akowski przyjaźnił się przed wojną z Józefem Staszauerem, agentem gestapo zlikwidowanym w październiku 1943 r. w barze „Za kotarą”; kim byli funkcjonariusze gestapo zastrzeleni w marcu tego samego roku w warszawskiej kawiarni „Europejska”; który zdrajca w szeregach AK przed wojną  prowadził życie niczym filmowy „Tulipan”; jak dokładnie nazywał się „Motor”, agent gestapo w Zgrupowaniach Partyzanckich AK „Ponury”; co łączyło jednego z konfidentów z policjantami zamordowanymi przez NKWD; który ze zdrajców w wieku kilkunastu lat zamordował brata.

75. rocznica akcji „Wachlarza” na Kanale Królewskim

Monitory w porcie w Pińsku.

11 kwietnia 1942 r. grupa żołnierzy „Wachlarza” pod dowództwem cichociemnego kpt. Alfreda Paczkowskiego „Wani” vel „Włodka” przeprowadziła akcję unieruchomienia monitora rzecznego na Kanale Królewskim. Było to jedno z nielicznych uderzeń polskiego podziemia wymierzonych w jednostkę pływającą nieprzyjaciela.

Zmarł Stanisław Janiszewski "Dewajtis"

"Ponury"" i "Nurt" znów w Niebie zbiórkę zwołali. Coraz mniej wśród nas żołnierzy z Wykusu zostało. Na Wieczną Wartę odmeldował się kpt. Stanisław Janiszewski "Dewajtis", żołnierz II Zgrupowania Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury" i II batalionu 3 Pułku Piechoty Legionów AK. Zmarł dzisiaj wieczorem - 31 marca 2017 r.

 

Pogrzeb odbędzie się w Końskich. O terminie powiadomimy niezwłocznie, jak tylko będzie znana data.

W rozwinięciu posta znajdą Państwo obszerny biogram śp. "Dewajtisa".

10. rocznica śmierci "Habdanka"

Dzisiaj, 25 marca upływa 10 lat od śmierci mjr. Jerzego Oskara Stefanowskiego "Habdanka". Na blogu Wokół Wykusu przypominaliśmy już tę barwną postać, ale nigdy nie jest za dużo wspomnień o bohaterach Armii Krajowej.

Urodził się 25 kwietnia 1913 r. w Zgierzu. W 1935 r. został absolwentem Szkoły Morskiej w Gdyni, uzyskując tytuł inżyniera mechanika okrętowego.

Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie

Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik" na swoim portalu poinformowała już o ważnej dla nas marcowej premierze. W tym miesiącu na rynku księgarskim ukaże się wydanie VIII rozszerzone książki Cezarego Chlebowskiego Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie.

 
Opowieść Cezarego Chlebowskiego o Janie Piwniku „Ponurym” i jego żołnierzach. Major „Ponury” to postać legendarna – cichociemny, dowódca II odcinka „Wachlarza”, potem dowódca zgrupowania partyzanckiego Armii Krajowej w rejonie Gór Świętokrzyskich oraz szef Kedywu Okręgu Radomsko-Kieleckiego AK, a w 1944 roku dowódca oddziału wchodzącego w skład Nadniemeńskiego Zgrupowania Partyzanckiego AK, kawaler Orderu Virtuti Militari.

72. rocznica śmierci żołnierzy Obwodu AK Sandomierz

Dziś minęła 72. rocznica zamordowania ośmiu żołnierzy Obwodu AK Sandomierz. W ramach represji skierowanych wobec Armii Krajowej na terenie przyczółka sandomierskiego w listopadzie i grudniu 1944 r. zostało zatrzymanych co najmniej kilkunastu żołnierzy i oficerów AK.
   
Część z nich zostało oskarżonych o prowadzenie działalności kontrwywiadowczej na terenie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Sandomierzu. W istocie podejmowana przez nich aktywność miała jedynie na celu umożliwienie przetrwania pozostałym w mieście i regionie sandomierskim żołnierzom polskiego podziemia niepodległościowego. Prowadzona przez nich akcja polegała na zdobywaniu informacji o planowanych przez UB zatrzymaniach oraz rewizjach. Dzięki temu, osoby zagrożone były w porę ostrzegane przed grożącym im niebezpieczeństwem.
   
Na czele samoobrony stał ppor. Raoul Madeła (fałszywe nazwisko Sergiusz Kazaniecki) "Paproć", szef Referatu II w Obwodzie AK Sandomierz. Był on przedwojennym oficerem, który walczył w wojnach obronnych w Polsce (1939 r.) i Francji (1940 r.). Od 1942 r. brał udział w konspiracji niepodległościowej jako żołnierz struktur Podokręgu Północ AK oraz Obwodu AK Sandomierz.

Zapraszamy do publikowania w "Wykusie"

Podczas tegorocznych uroczystości na Wykusie w dniach 17-18 czerwca do Państwa rąk trafi 22 numer jednodniówki "Wykus" wydawanej staraniem Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK "Ponury"-"Nurt" i Obwodu Świętokrzyskiego ZHR.
   
Od wielu lat uczestnicy partyzanckich uroczystości współtworzą nasz periodyk. Dlatego również i tym razem serdecznie zapraszamy do nadsyłania tekstów do gazety.

Podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne na Kielecczyźnie

I jeszcze jedno zaproszenie - tym razem do Ostrowca Świętokrzyskiego. Z inicjatywy Społecznego Komitetu Organizacyjnego Obchodów Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" w Ostrowcu Świętokrzyskim 3 marca 2017 r. odbędzie się konferencja popularnonaukowa. Jednym z prelegentów będzie dr Marek Jedynak, który wystąpi z wykładem Podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne na Kielecczyźnie w latach 1945-1950.

  

Wydarzenie rozpocznie się 3 marca 2017 r. o godz. 17.00 w siedzibie Wyższej Szkoły Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim (bud. B, aula nr 2, parter). Serdecznie zapraszamy!

Obozowe Drużyny Bojowe w Sandomierzu (3)

Zapraszamy 1 marca 2017 r. do Sandomierza na wykład Roberta Piwko (Delegatura IPN  w Kielcach) w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". Prelekcja poświęcona będzie funkcjonowaniu Obozowych Drużyn Bojowych oraz represjom komunistycznym skierowanym wobec członków podziemia niepodległościowego.

  

Spotkanie odbędzie się 1 marca 2017 r. o godz. 18.00 w Instytucie Teologicznym w Sandomierzu przy ul. Mariackiej 9, 1 marca 2017 r. Serdecznie zapraszamy!

75. rocznica akcji "Bollwerk" w Poznaniu

W nocy z 20 na 21 lutego 1942 r. oddział AK spalił niemieckie magazyny wojskowe w porcie rzecznym w Poznaniu. Straty nieprzyjaciela oszacowano na ponad 1,5 miliona marek. Ogień strawił cały przechowywany w nich towar, w tym dary narodu niemieckiego złożone na apel Adolfa Hitlera o wspieranie armii niemieckiej walczącej na froncie wschodnim. Akcja stała się nawet tematem rozmowy gen. Władysława Andersa z Józefem Stalinem, który wyraził uznanie dla dokonań poznańskich konspiratorów. Niestety większość wykonawców została aresztowana przez Gestapo i stracona.

Ośrodek Opatowski Zrzeszenia WiN (3)

W imieniu Urzędu Miasta i Gminy Opatów oraz Samorządowego Zespołu Szkół nr 1 w Opatowie 1 marca 2017 r. na godz. 10.00 zapraszam do wspomnianej szkoły na mój wykład na temat Ośrodka Opatowskiego Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

 

Temat opatowskich struktur WiN w moich badaniach przewija się od kilku lat. Udało się poszerzyć dotychczasowe informacje o nowe, ciekawe i nieznane fakty. Warto zatem podzielić się z mieszkańcami Opatowa najnowszymi ustaleniami. Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" to najlepszy ku temu moment.

95 urodziny "Lutka"

Dzisiaj 95 lat kończy jeden z żołnierzy „Ponurego” – ppor. Lucjan Krogulec ps. „Lutek”. Oczywiście z tej okazji ślemy życzenia zdrowia, pomyślności i spokoju serca oraz kolejnych lat życia dla zacnego Seniora. Na pewno te liczne lata życiowej drogi Pana Lucjana mogą być dla wielu z nas przykładem odwagi, honoru oraz miłości do ojczyzny. Zadziwiające jest, że pomimo traumatycznych przeżyć, cierpienia i zła wojny oraz trudnej powojennej rzeczywistości nadal ma w sobie tak wiele ciepła i otwartości serca na drugiego człowieka. A tak wielu ludzi w dzisiejszych czasach zagubiło gdzieś takie prawdziwe wartości. Dlatego tak bardzo ważna jest pamięć o tych żołnierzach, niestrudzonych wojownikach o wolność naszej ojczyzny.

Zapraszam do Academii

W dobie wszechobecnego Internetu wyjście do biblioteki w celu poszukiwania artykułu naukowego w pracach zbiorowych czasem mija się z celem. Nakład sił i środków jest niewspółmierny do planowanych wyników i uzyskanych informacji. Uwielbiam biblioteki, lubię spędzać w nich czas na twórczej pracy, czasem też na twórczych pogaduchach z innymi czytelnikami...

  

Przyszedł jednak czas, by swoje opracowania naukowe udostępnić szerzej niż tylko wąskiemu gronu badaczy. Jeżeli chcą Państwo uzupełnić swoją wiedzę na temat Polskiego Państwa Podziemnego, Armii Krajowej,   Zgrupowań   Partyzanckich    AK    "Ponury",    Zrzeszenia   "Wolność   i   Niezawisłość",