Ksiądz Józef Barański - post mortem

Mieszkańcom Końskich doskonale znany był wieloletni dziekan, prałat i proboszcz parafii pw. św. Mikołaja w Końskich. Większość z nas znała go jednak wyłącznie z działalności kapłańskiej, jakiej poświęcił niemal całe swoje życie.
  

Warto jednak przybliżyć tę interesującą postać, gdyż ma związek z Robotowcami. Pierwsze skojarzenie może wskazać na organizację uroczystości Koneckiego Września. Będzie to poprawna odpowiedź. Lecz ks. Barański z żołnierzami II Zgrupowania Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury” znał się już…

…od czasów nauki w Państwowym Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Końskich.
   

Zatem wróćmy do najwcześniejszych lat. Józef Julian Barański urodził się 24 I 1917 r. w Topolicach, pow. Opoczno jako syn Jana i Antoniny z d. Olejnik. Tam ukończył szkołę powszechną. W latach 1928-33 mieszkał w Końskich, gdzie uczęszczał do wspomnianego gimnazjum. Miał okazję poznać w tym czasie niemal wszystkich żołnierzy przyszłego Plutonu III Koneckiego i część z Plutonu I „Wilka”. Zetknął się z nimi wiele lat później w zupełnie odmiennych okolicznościach.

W 1933 r. przeniósł się do IV Męskiego Gimnazjum Miejskiego w Warszawie. W 1934 r. przyjęty został do klasy VIII gimnazjum Kurii Diecezjalnej w Sandomierzu, gdzie w 1936 r. zdał maturę. W latach 1936-1941 ukończył seminarium duchowne w Sandomierzu i otrzymał świecenia kapłańskie.

W 1941 r. skierowany został do parafii Kazanów k. Końskich w charakterze wikariusza. Poza posługą kapłańską w latach 1943-1944 podjął działania w ramach miejscowych struktur Narodowych Sił Zbrojnych. Prowadził ćwiczenia wojskowe grupy podkomendnych.

W latach 1945-1947 pracował jako wikariusz i prefekt – nauczyciel religii – w Pionkach. Kolejnymi parafiami, w których pracował jako wikariusz były: Odżywół (X 1947 – VI 1948), Ćmielów (1948-1950), Jastrzębia (VIII 1950 – VII 1951), Starachowice (parafia Trójcy Świętej, VII 1951 – ?), Koprzywnica i Błotnica. W 1958 r. skierowany został do nowoutworzonej parafii Gózd Stary. Doceniając jego działania w nowej parafii kuria diecezjalna w 1959 r. mianowała go pełniącym obowiązki dziekana dekanatu jedlińskiego. W marcu 1973 r. ks. Józef Barański przeniesiony został do Końskich, by objąć po ks. Kozińskim dekanat.

Od tego czasu zaangażował się w życie dekanatu koneckiego. Na początku lat osiemdziesiątych odnowił znajomość z żołnierzami „Ponurego”. Dzięki jego wydatnej pomocy od 1981 roku kościół św. Mikołaja w Końskich stał się ostoją dla środowisk kombatanckich. 13 VI 1981 r. z inicjatywy Środowiska „Ponury”-„Nurt” odsłonięto w kościele tablicę poświęconą wszystkim poległym żołnierzom ppor. „Robota”. A w 1984 roku ks. Barański stał się gospodarzem jednej z ważniejszych w regionie uroczystości kombatanckich pn. Konecki Wrzesień.

O samych uroczystościach niebawem. W tym roku powinna ukazać się praca poświęcona działaniom środowiska Robotowców na Konecczyźnie w latach 80-tych. A w tej chwili chciałbym zachęcić do zapoznania się z twórczością ks. Józefa Barańskiego. Ja osobiście zetknąłem się zarówno z Autorem, jak i Jego zbiorami. Na przestrzeni lat zgromadził niezliczoną ilość zapisków, notatek, tekstów homilii na różne okazje. Udało mi się wyłuskać wszystkie najważniejsze dla historii ruchów kombatanckich materiały.
 

Przy okazji zetknąłem się z wieloletnią pracą historyczną, której podjął się ks. Józef. Chciał przedstawić dzieje koneckiej kolegiaty, gromadząc wiele cennych i niepowtarzalnych materiałów. Nie udało się wydać tego za życia. Ks. Józef Barański zmarł 28 X 2003 r. Jednak dzięki księdzu Andrzejowi Zapartowi (następcy ks. Barańskiego) i panu Krzysztofowi Woźniakowi (właściciel Wydawnictwa Końskie.org.pl) praca pt. Kolegiata pod wezwaniem świętego Mikołaja w Końskich - przewodnik po sacrum [1] ujrzała światło dzienne.

Oto kilka zdań z przedmowy ks. Andrzeja Zaparta: Z potrzeby serca, dyktowanej miłością do miasta Końskie i parafii św. Mikołaja, jej długoletni pasterz ś.p. Ks. Prałat Józef Barański podjął się niebywałego trudu, który jest z reguły domeną profesjonalnych historyków. Przez długie lata poznawał zasoby archiwalne wspomnianej parafii. Robił to z wielkim zaangażowaniem i pasją zawodowego badacza przeszłości. Prześledził niemalże wszystkie opracowania dotyczące umiłowanego miasta i parafii, jakie powstawały na przestrzeni minionych wieków. To wszystko zaowocowało wiedzą, którą chciał przybliżyć każdemu, kto tylko tego zapragnie [2].

Książkę można nabyć na Allegro lub kontaktując się z jej wydawcą poprzez bloga Końskie.org.pl. Ja już kupiłem i jestem zadowolony z osiągniętego przez Wydawcę efektu. Praca zawiera dodatkowo kilkanaście fotografii ukazujących konecką świątynię w pełnej krasie w okresie międzywojennym.

_______________________

Przypisy:

[1] Ks. Józef Barański, Kolegiata pod wezwaniem świętego Mikołaja w Końskich - przewodnik po sacrum, Końskie 2009, Wydawnictwo Końskie.org.pl 

[2] Tamże.

Fot. 1. Cezary Chlebowski z ks. Józefem Barańskim po Mszy św. podczas Koneckiego Września 2003 r. Jedno z ostatnich zdjęć ks. Józefa. Kilka dni później zmarł. Foto: emdżej.

Fot. 2. Okładka książki ks. Józef Barański, Kolegiata pod wezwaniem świętego Mikołaja w Końskich - przewodnik po sacrum, Końskie 2009, Wydawnictwo Końskie.org.pl , źródło: Allegro.